การบาดเจ็บของโครงข่ายเส้นประสาท brachial plexus เป็นการบาดเจ็บที่พบได้บ่อยในประเทศไทย

ผู้ป่วยส่วนใหญ่ มักได้รับการบาดเจ็บจากอุบัติเหตุจราจร และสาเหตุอื่นๆ เช่น การล้ม การตกจากที่สูง หรือการบาดเจ็บจากมีการกระแทกจากวัตถุที่รุนแรงบริเวณคอหรือไหล่

ผู้ป่วยบางราย ได้รับบาดเจ็บจากการมีแผลเปิด ที่ทำให้เกิดการบาดเจ็บของเส้นประสาท เช่นการถูกแทงด้วยของมีคม หรือการบาดเจ็บจากกระสุนปืน

อะไรคือ brachial plexus ?

brachial plexus คือโครงข่ายของเส้นประสาท ที่มีจุดกำเนิดมาจากไขสันหลังบริเวณคอ ข้อที่ 5 จนถึงไขสันหลังส่วนอกข้อที่ 1 (C5-T1)

เส้นประสาทดังกล่าวจะออกมาจากไขสันหลัง และมารวมกันเป็นโครงข่ายของเส้นประสาทที่ซับซ้อน ที่มีความยาวตั้งแต่กระดูกคอส่วนต้น ส่วนของคอเหนือกระดูกไหปลาร้า ใต้ต่อกระดูกไหปลาร้า และเส้นประสาทที่มาเลี้ยงแขน

เส้นประสาทที่มาเลี้ยงแขนทั้งส่วนต้น ส่วนปลาย และมือ ทั้งหมด ไม่ว่าจะเป็นกล้ามเนื้อ หรือการรับความรู้สึก มีจุดกำเนิดมาจากโครงข่ายประสาทนี้ทั้งสิ้น

อาการจะเป็นอย่างไร เมื่อเส้นประสาทได้รับบาดเจ็บ ?

<aside> 📌 Nerves do 3 things: ปวด ชา อ่อนแรง

</aside>

เมื่อมีการบาดเจ็บของโครงข่ายเส้นประสาทเกิดขึ้น ผู้ป่วยแต่ละรายอาจได้รับบาดเจ็บในตำแหน่งและความรุนแรงที่ไม่เท่ากัน

ผู้ป่วยบางรายได้รับการบาดเจ็บแค่ส่วนบนของโครงข่ายประสาท (C5, C6) ส่งผลให้กล้ามเนื้อที่เลี้ยงด้วยเส้นประสาทดังกล่าวอ่อนแรง (กล้ามเนื้อที่ใช้อ้าแขน และกล้ามเนื้อที่ใช้งอศอก) และเสียความรู้สึกบริเวณที่เลี้ยงด้วยเส้นประสาท C5, C6 (เสียความรู้สึก หรือมีอาการปวดบริเวณไหล่ และหน้าแขน)

ผู้ป่วยบางรายมีการบาดเจ็บเฉพาะโครงข่ายประสาทส่วนล่าง (C8, T1) ส่งผลให้กล้ามเนื้อส่วนปลาย เช่นกล้ามเนื้อที่ใช้งอข้อมือ กล้ามเนื้อมืออ่อนแรง และมีอาการชาบริเวณมือ หรือนิ้ว

ในผู้ป่วยที่มีการบาดเจ็บที่รุนแรง อาจมีการบาดเจ็บของเส้นประสาททั้งหมดของโครงข่ายประสาท ทำให้มีการอ่อนแรงและชาของแขนที่ได้รับบาดเจ็บ ตั้งแต่ไหล่ลงไป

ผู้ป่วยแต่ละรายอาจมีความรุนแรงของการบาดเจ็บแตกต่างกันไป บางรายมีเพียงอาการอ่อนแรงเพียงเล็กน้อย แต่บางรายมีความรุนแรงมาก จนไม่สามารถขยับกล้ามเนื้อใดๆได้

นอกจากการชา และอ่อนแรงแล้ว ผู้ป่วยมักมีอาการปวดที่มีจุดกำเนิดมาจากเส้นประสาทได้ด้วย ซึ่งมักเป็นการปวดที่มีลักษณะจำเพาะ ได้แก่ อาการปวดแบบแสบร้อน เหมือนมีไฟช๊อต หรือปวดแปล๊บๆ ร่วมด้วย